W rycie trydenckim szczególnie podkreśla się, że Msza Święta jest pamiątką ofiary krzyżowej Jezusa Chrystusa na Golgocie, odprawiana jest po łacinie, a kapłan jako reprezentujący zgromadzenie przed Bogiem stoi do wiernych tyłem.
Źle działo się w Kościele w XIV i XV wieku. Przez pewien czas było nawet dwóch papieży, bardziej niż następców św. Piotra przypominających najgorszych ze współczesnych polityków. Panowało totalne zamieszanie i bałagan. Robieniem generalnych porządków w Kościele zajął się papież Paweł III, a za narzędzie posłużył mu sobór zwołany we włoskim Trydencie.
Sobór, który rozpoczął się w 1545 roku, okazał się najważniejszym między soborami: Nicejskim (325 r.) i Watykańskim II (1962 r.). Jednym z jego skutków było wprowadzenie rytu trydenckiego, czyli jednolitego obrzędu Mszy Świętej dla całego Kościoła rzymskiego. Wcześniej bywało różnie i to, jak wyglądała Eucharystia, zależało często od księdza, który ją celebrował.
W rycie trydenckim szczególnie podkreśla się, że Msza Święta jest pamiątką ofiary krzyżowej Jezusa Chrystusa na Golgocie. Ksiądz jako reprezentujący zgromadzenie przed Bogiem, stoi tyłem do wiernych, a przodem do ołtarza, który ustawiony jest przy ścianie (a właściwie przy nastawie ołtarzowej, czyli pięknie zdobionym obrazie lub rzeźbie). Stąd chociażby bogato zdobione – zwłaszcza z tyłu – ornaty nazywane, ze względu na kształt, „skrzypcowymi”, które wierni mogli podziwiać podczas Eucharystii. Po długich dyskusjach zarówno Sobór Trydencki, jak i Watykański II potwierdziły zasadę utrzymania języka łacińskiego w liturgii (obydwa sobory dopuściły język narodowy w wyjątkowych sytuacjach).

Lefebvre i jego bractwo
Choć Sobór Watykański II wprowadził zmiany, które widzimy w liturgii do dziś, to wielu wiernych nie mogło pogodzić się z tym, co nowe. Najbardziej znanym obrońcą starej liturgii był francuski arcybiskup Marcel Lefebvre, żarliwy misjonarz i uczestnik soboru. Stanął on na czele Bractwa Kapłańskiego św. Piusa X. Nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie jego kolejne decyzje. W roku 1988 wyświęcił bez zgody papieża 30 kapłanów. Odpowiedzią na takie postępowanie był specjalny list apostolski Jana Pawła II („Ecclesia Dei”), z którego dowiadujemy się między innymi, że spełniając ten czyn, arcybiskup Lefebvre ściągnął na siebie przewidzianą przez prawo kościelne ciężką karę ekskomuniki. Z bractwa wystąpiła wtedy część księży i kleryków, tworząc nową wspólnotę, Bractwo św. Piotra, którego nazwa miała podkreślać jedność z papieżem. Dziś Bractwo św. Piusa X liczy ok. 360 księży i 250 kleryków, ponad 180 braci i sióstr zakonnych. W Bractwie św. Piotra jest ponad 100 księży i 70 kleryków.

Ministrantura po łacinie
List papieża porusza także problem odprawiania Mszy Świętych w rycie trydenckim. Stwierdza, że należy uszanować tych, którzy są do niego przywiązani i dla nich według niego odprawiać Mszę Świętą w tym rycie. Sobór Watykański II mówi, że „Święta Matka Kościół uważa za równe w prawach i godności wszystkie prawnie uznane obrządki i chce je na przyszłość zachować i zapewnić im wszelki rozwój”, co jest dodatkowym argumentem za legalnością rytu trydenckiego. Nasi dziadkowie – zwłaszcza ci, którzy byli ministrantami - pamiętają jeszcze tak zwaną ministranturę po łacinie. Dawniej w tym rycie ministrant był jedyną osobą, która odpowiadała kapłanowi podczas Mszy Świętej – pozostali wierni nie znali łaciny i odmawiali w tym czasie Różaniec, litanię lub inne modlitwy. Taką ministranturę można z pewnością znaleźć w starych książeczkach do nabożeństwa, ale dzisiaj może się ona przydać tylko na Mszach Świętych w rycie trydenckim, które są odprawianie w specjalnie do tego wyznaczonych kościołach.

Namiastką łaciny w liturgii są komendy ceremoniarskie, których zwykle nie tłumaczy się na język polski i te można stosować w każdej Mszy Świętej. Takich komend – czyli wskazówek dla księdza odprawiającego Mszę Świętą – uczy się każdy ceremoniarz podczas specjalnego kursu. Można także odprawić całą Eucharystię w języku łacińskim, gdyż Sobór Watykański II zezwolił na stosowanie języków narodowych, ale nie zabronił stosowania łaciny. Język ten nadaje Mszy Świętej charakter wielkiej tajemnicy i wagi, co pomaga wielu wiernym lepiej ją przeżywać.

Od 14. września obowiązuje dekret Bendykta XVI, zezwalający na odprawianie Mszy Świętej w rycie trydenckim bez zezwolenia biskupa w każdym kościele katolickim.

Komendy dla ceremoniarza:

W zakrystii:
Silentium - cisza
Praeparatio ad Missam - przygotowanie do Mszy św.
Positio incensi - nasypanie kadzidła
Reverentia celebranti - pokłon celebransowi
Procedamus - wyruszenie procesji
Adiutorum nostrum in nomine Domini - wspomożenie nasze w imieniu Pana
Qui fecit coelum et terram - który stworzył niebo i ziemię
Procedamus ad altare - idziemy do ołtarza

Procesja wejścia:
Citius – szybciej
Lentius - wolniej
Adoratio Sanctissimi - przyklęknięcie przed Tabernakulum z Najświętszym Sakramentem
Adoratio altaris - pokłon ołtarzowi
Osculatio altaris - ucałowanie ołtarza
Procedamus ad sedem - idziemy do krzesła
Procedamus ad sacristiam - idziemy do zakrystii
Sistant - zatrzymanie się
Genua flectant - klękamy (na dwa kolana)

Okadzenia:
Turificatio – okadzenie
Turificatio altaris - okadzenie ołtarza
Turificatio celebrantis - okadzenie celebransa
Turificatio Evangelii - okadzenie Ewangeliarza
Turificatio populi - okadzenie ludu
Turificatio crucifixi - okadzenie Krzyża
Turificatio oblatorum - okadzenie darów
Turificatio cerei paschalis - okadzenie świecy paschalnej

Komendy w prezbiterium i inne komendy:
Sedant - proszę siadać
Surgant - proszę wstać
Ascendant - wchodzimy (w górę; np. po schodach)
Descendant - schodzimy (w dół)
Vertant - proszę się obrócić

In sinistra - na lewo
In dextra - na prawo
Inclinatio Crucis - pokłon Krzyżowi
Procedamus coram altare - idziemy przed ołtarz

Szczególne obrzędy liturgiczne:
Prostratio - leżenie krzyżem
Lavabo - obmycie przy ołtarzu
Sacramentum Sanctissimum - Najświętszy Sakrament
Repositio - schowanie Najświętszego Sakramentu
Ostensorium – monstrancja
Ad aspersionem - do pokropienia 

wiadomości zaczerpnięto ze strony www.ministranci.pl
opracował ks. Jacek Zjawin